Þorláksbúð!

Miðvikudagurinn 3. september 2014

Rétt eins og seinni hluta gærdagsins, varði ég fyrri hluta dagsins í dag í Skálholti (sjá færslu gærdagsins). Eitt umdeildasta mannvirki á Íslandi hin síðari ár er svokölluð Þorláksbúð, sem lokið var við að reisa árið 2012 í Skálholti.

Ekki veit ég forsöguna vel en Þorláksbúð virðist upprunalega hafa verið skemma á Skálholtssvæðinu líklega reist um kringum árið 1600. Þetta mannvirki hefur ekki verið skoðað nákvæmlega af fornleifafræðingum og er því eitt af þeim gömlu mannvirkjum á Skálholtsvæðinu sem eftir á að rannsaka. Fyrir nokkrum árum tók félagsskapur sem nefnist Þorláksbúðarfélagið, sig til og reisti tilgátuhús sem kallað er Þorláksbúð í landi Skálholts, rétt við Skálholtsdómkirkjuna.

Það sem er líklega sérstakt við þetta er að afar fáir kannast við að leyfi hafið verið gefið út til byggingarinnar og fjölmargir eru mjög ósáttir við þessa framkvæmd. Þar í flokki eru arkitektar, fornleifafræðingar og fjöldi aðila innan kirkjunnar. Gagnrýnin beinist bæði að staðsetningu Þorláksbúðarinnar sem ýmsum þykir eyðileggja heildarmyndina á Skálholtssvæðinu og núverandi staðsetning er ofan á töluverðum fjölda grafa sem ennþá á eftir að rannska. Ekki síður er húsið sjálft gagnrýnt þar sem sumir vilja meina að það líkist hýbýlum höfðingja frá 13. öld frekar en skemmu á 16. öld. Fjöldi aðila hefur komið að þessum deilum og margar blaðagreinar verið ritaðar sem ekki sér fyrir endan á ennþá.

Ekki ætla ég að blanda mér í þessar deilur eða taka afstöðu i því máli. En ennþá stendur nú Þorláksbúðin sjálf á sínum stað og þar sem ég var staddur í Skálholti fannst mér tilvalið að skoða þetta fræga mannvirki.

 

Mynd dagsins er af Þorláksbúð, hinu umdeilda mannvirki í Skálholti. Ég var þar á fundi í Skálholti fyrri hluta dagsins og gat ekki sleppt því að kíkja á Þoláksbúðina, sérsaktlega ef það verður búið að rífa hana þegar ég kem næst í Skálholt. Ég stend þarna fyrir framan Þorláksbúðina og til hægri má sjá í Skáholtskirkjuna. Gaman að skoða þetta þó ég hafi ekki neinn sérstakan áhuga að kynna mér til hlýtar þær deilur sem um þetta hafa staðið.

Friðsældin í Skálholti

Þriðjudagurinn 2. september 2014

Eftir hádegið í dag fór ég á skemmtilegan fund tengdan vinnu minni sem fram fór í Skálholti. Skálholt er auðvitað merkisstaður í Íslandssögunni og hægt að skrifa langan pistil um það.

Hins vegar er magnað hvað það er sérstakt andrúmsloft á þessum stað. Ég hef komið þarna u.þ.b. einu sinni á ári í nokkur ár til þessa sama fundar og alltaf upplifir maður þetta sérstaka andrúmsloft. Það fellst kannski helst í óvenjulegri ró og kyrrð og einstakri friðsæld, sem einhvern veginn skapast þarna. Alla vega fyrir mig sem er alltaf á fullu og alltaf að flýta mér, er alveg einstakt að koma í friðsældina í Skálholti og drekka í mig kyrrðina.

Mynd dagsins er fengin að látni af fréttavef Suðurlands og sýnir Skálholtsvæðið. Kirkjan (til hægri á myndinni) er auðvitað helsta kennileitið en húsþyrpingin til vinstri er Skálholtsskóli. Þar er meðal annars að finna fundarsal, setustofur, borðsal og eldhús en auk þess er gisting þarna fyrir 40-50 manns í tveggja manna herbergjum. Í dag var ég þarna á fínum fund í friðsældinni í Skálholti. 

Aftur í rútínuna...

Mánudagurinn 1. september 2014

Í dag er komin september og þá má kannski formlega segja að sumarið sé búið. Að minnsta kosti var ákveðið hjá mér að dagurinn í dag markaði upphafið að því að koma vetrarrútinunni í gang aftur. Síðustu ár hef ég reynt að halda mér í þeim síð að koma mér í rúmið ekki seinna en kl 23 á virkum dögum. Það er svo ég getið vaknað snemma (rétt fyrir kl 6), skellt mér í ræktina og verið kominn heim um kl 7:30 þegar aðrir heimilismenn eru að vakna. Þetta tekst auðvitað misvel en virðist - amk fyrir mig - vera eina ráðið til að ég mæti skipulega og reglulega í ræktina. Auðvitað tekst þetta ekki alltaf en þá daga sem þetta gengur upp finn ég mikinn mun á mér; er miklu ferskari og hressari á daginn ef ég hef náð smá morgunhreyfingu.

Á sumrin, fer þetta hins vegar allt í vitleysu af ýmsum orsökum og því byrjaði sem sagt vetrarrútínan i dag. Mynd dagsins er þessu skemmtilega klukkuspili sem minnir mann á að lífð er að komast aftur í vetrarrútínuna og það er líka bara mjög gott  

 

 

 

Þegar ég hitti Don Carlo....

Mánudagurinn 31. ágúst 2014

Þessa dagana er Íslenska óperan að auglýsa frumsýningu og sýningar á óperunni Don Carlo. Þó ég sé alls ekki mikill óperuunnandi get ég nú samt sagt mér til frægðar að hafa séð þessa merki óperu - og það í fullri lengd!

Sögunni af því ætla ég að deila hér. Fyrir um 10 árum var ég á nokkra daga stórri ráðstefnu í Vínarborg. Það er svosem ekkert sérstaklega í frásögur færandi nema það að við vorum 3-4 saman af um 15-20 Íslendingum á ráðstefnunni, sem vorum nú á því að gerast menningarleg og fara á óperusýningu víst maður væri nú staddur í þessari miklu borg menninga og lista. Verkið sjálft var ekki aðalmálið heldur bara að fá að koma inn í hið glæsilega aðalóperuhús borgarinnar (Wiener Staatsoper) og sjá sýningu þar. Eftir að hafa skoðað sýningar í boði þá daga sem við dvöldum í borginni, kom í ljós að sýningar voru kl 20 á kvöldin nema einn daginn, þá var hægt að fara á sýningu sem byrjaði kl 17. Án þess að skoða málið neitt sérstaklega voru keyptir miðar á þessa seinniparts-sýningu svo við yrðum búin snemma og gætum hitt hina Íslendingana í sameiginlegum kvöldverði um kvöldið og notið kvöldsins með þeim.

Eftir að hafa mætt snemma og skoðað hið glæsilega og íburðamikla óperuhús voru við ekki fyrr sest í tignarleg stúkusæti (húsið er allt meira og minna í litlum stúkum) en stjórandi óperuhússisns steig á svið og bauð fólk hjartanlega velkomið á þessa sérstöku viðhafnarsýningu af óperunni Don Carlo - í fullri lengd!  Ef ég man söguna rétt þá var þetta svona:

Hið ítalska stórskáld, Verdi, samdi þessa metnaðarfullu óperu árið 1867 og þá á frönsku. Eftir frumsýninguna fékk verkið ekki góða dóma og skáldið móðgaðist eitthvað og tók óperuna strax úr sýningu. Hann gerði svo stytta útgáfu á ítölsku sem frumsýnd var stuttu seinna og fékk mun betri dóma. Sú útgáfa er einmitt útgáfan af Don Carlo sem óperuhús um allan heim hafa sýnt síðan þá. Nema þarna fyrir þessum 10 árum eða svo, þá datt Vínaróperunni semsagt í hug að setja upp frumútgáfuna á frönsku, í fullri lengd í fyrsta skipti í rúm 100 ár og vildi svo "skemmtilega" til að ég var staddur á einni slíkri "hátíðarsýningu". Þar var komin skýringin á því hvers vegna sýningin byrjaði kl 17 en ekki kl 20 eins og hina dagana. Þetta var semsagt ekki alveg planið að fá nánast tvöfalda sýningu beint í æð. Við hlógum samt mikið þegar þetta uppgötvaðist og ákváðum í einhverju þrjóskukasti að klára pakkan og sitja allan tímann víst við værum mætt. Það krafðist hins vegar mikillar þolinmæði því að lítil textavél fyrir framan mig í sætinu (sýndi enskan texta á því sem fram fór) bilaði fljótlega eftir að sýningin hófst og ég skil ekki orð í frönsku. Auk þess voru 3 eða 4 hlé í sýningunni og engin matur í boði nema þú hefðir pantað hann fyrirfram. Eftir að hafa borða allan súkkulaðilagerinn á barnum í álmunni þar sem við vorum, sent öllum hugsanlegum vinum og vandamönnum SMS og heyrt hvað væri að frétta af þeim (þetta er fyrir daga facebook og nets í símum) og löngu búinn að missa þráðinn í sýningunni, sluppum við út frá Don Carlo rétt fyrir miðnætti og náðum að taka einn drykk með öðrum Íslendingum á ráðstefnunni, sem rétt eins við - hlógu mikið af þessari svaðilför.

Verði ég spurður hvort ég ætli að sjá Don Carlo hjá Íslensku óperunni mun ég sjálfsagt slá um mig og segja að ég sé ekki alveg viss, þar sem ég sé einn af fáum Íslendingum sem hafi séð hana í fullri lengd á frönsku og hafi af því áhyggjur hvort íslenska útgáfan verði bara ekki vonbrigði eftir þá minningu 

Mynd dagsins er fengin að láni úr netheimum og er úr ríkissóperunni í Vínarborg sem ég dvaldi í drykklangastund fyrir nokkrum árum og naut þess að sjá hina miklu óperu Verdis, Don Carlo  sem Íslenska óperan ætlar að setja upp á næstunni. Það er alveg lífreysla og hreint magnað að koma inn í þetta hús.